info@okotec.com

Baca Gazı Arıtmada Kullanılan Teknolojiler

Yakma sistemlerinde kömürün yanması sonucu oluşan NOX ve SO2 emisyonlarının yanma sırasına kontrolünün sağlanabilmesi amacına yönelik olarak bazı yöntem ve teknikler geliştirilmiştir.
1. SO2 Emisyonu Kontrolü İçin Kimyasal Madde Enjeksiyonu:
SO2 gazlarının yanma sırasında kısmen uzaklaştırılması amacıyla uygulanan kimyasal madde enjeksiyon yöntemi genel olarak kireç, kireçtaşı, dolomit gibi kimyasallar kullanılarak gerçekleştirilir.
2. NOX Emisyonlarının Kontrolü İçin Uygulanan Yöntem ve Teknikler:
NOX emisyonları yanma sırasında uygulanan baca gazının resirkülasyonu, düşük NOX yakıcılarının kullanımı, kademeli yakma teknikleri ile kontrol altına alınabilmektedir.
Yanma Sonrası Uygulanan Teknolojiler
Kömürden temiz enerji üretimini sağlamaya yönelik olarak, yanma sırasında ortaya çıkan toz, kükürt ve azot oksit emisyonlarını azaltmaya yönelik teknolojiler dünya ölçeğinde yaygın uygulama alanı bulmuş teknolojilerdir.
1. Baca Gazı Desülfürizasyon Teknolojileri:
Yaş Prosesler: kireç/kireçtaşı ile yıkama prosesleri, sodyum bileşikleri ile yıkama prosesleri (tek alkali/çift alkali), amonyum sülfat prosesi, wellman-lord prosesi, magnezyum oksit ile absorpsiyon prosesi, deniz suyu ile SO2 giderme teknolojileri.
Yarı Kuru Prosesler : püskürtmeli kurutma prosesi
Kuru Prosesler : kuru püskürtme (enjeksiyon) prosesi, aktif kok ile adsorpsiyon prosesi, dolaşımlı akışkan yatak desülfürizasyon prosesi
2. Azot Oksit Emisyonlarını Giderme Teknolojileri:
Seçici katalitik indirgeme teknolojisi, seçici katalitik olmayan indirgeme teknolojisi
3. Toz Tutma Sistemleri:
Torba filtre (baghouse), elektrofiltre, siklonlar
Temiz kömür teknolojileri, ‘kömürün yanma verimini arttırmak ve çevresel etkileri en aza indirmek için tasarlanmış teknolojiler’ olarak tanımlanır. Temiz kömür teknolojileri günümüzde kullanılan konvansiyonel teknolojilere göre çevresel açıdan üstün teknolojik yenilikler ailesidir. Çoğu son 20-30 yılda geliştirilmiş olan bu teknolojiler arasında, kısa, orta ve uzun vadede elektrik üretim santrallarında kullanılabilecek teknolojiler aşağıda sıralanmıştır.

·         Pulverize Kömür + Baca Gazı Arıtma (PK+BGA)
·         Atmosferik Dolaşımlı Akışkan Yatakta Yakma (ADAYY-ACFBC)
·         Basınçlı Kabarcıklı Akışkan Yatakta Yakma (BKAYY)
·         Basınçlı Dolaşımlı Akışkan Yatakta Yakma (BDAYY-PCFBC)

Entegre Gazlaştırma Kombine Çevrim (EGKÇ)
Günümüzde yüksek verimli süperkritik (SC) ve ultra‐superkritik (USC) kömür yakma teknolojilerinde önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Kritik altı sistemlerde verimlilik, % 38-39 iken, USC sistemlerde çok daha yüksek bir performans elde edilebilmektedir. 600-620 0C sıcaklık ve 25 MPa basınç üzerindeki buhar çevrimi işletme koşullarındaki USC sistelmerde % 45-46 üzerinde verime ulaşılabilmektedir. Bu sistemlerde, birim ünite kapasitesi 1100 MWe değerine ulaşmıştır. Malzeme teknolojilerindeki mevcut gelişmelerin devam etmesi durumunda, önümüzdeki 10-15 yıl içerisinde bu sistemlerdeki verim değerlerinin % 50 'nin üzerine çıkması öngörülmektedir.
Aynı zamanda, dolaşımlı akışkan yatak teknolojilerinde de (CFBC-DAYY) önemli gelişmeler söz konusudur. Bu teknolojinin, ülkemiz kömürleri gibi düşük kaliteli kömürlerin düşük emisyon yayacak şekilde yakılmasına çok daha uygun olduğu bilinmektedir. 460 MWe kapasitesinde ilk süperkritik CFBC sistemi, Lagisza (Polonya)'da 2009'da devreye alınmıştır. CFBC teknolojileri, özellikle düşük kaliteli kömür, yüksek kükürt ve kül içeren kömürler ve biyokütle için önemli bir pazar durumundadır. Ülkemizde sanayi ve teshin (ısıtma) sektörlerinde önemli miktarlarda yerli ve ithal kömür kullanılmaktadır.
Ülkemiz önemli miktarda, ancak düşük kalitede kömür rezervlerine sahiptir. Bu kapsamda kömür kaynaklarımızın en uygun teknoloji ile değerlendirilmesi önem taşımaktadır.Santral, sanayi ve teshin (ısıtma) uygulamalarında düşük kaliteli kömürlerin ve/veya biyokütle kaynaklarının yakılmasına uygun, bu sistemlerde yanma verimini en üst seviyeye çıkaracak; çevresel etkileri en aza düşürecek ve verimliliği yüksek teknolojilerin geliştirilmesi gerekmektedir.